Ένα άτομο που γράφει, είναι δεδομένο ότι, κάποια στιγμή θα μπλοκάρει συγγραφικά. Οι λόγοι μπορεί να είναι από ασήμαντοι (αν και προσωπικά δεν θεωρώ κανέναν λόγο ασήμαντο ή λιγότερο σημαντικό από κάποιον άλλον, αν σε επηρεάζει σε αυτό που αγαπάς να κάνεις) έως σημαντικοί.Μέσα από αυτό το άρθρο θέλω να προτείνω τους λόγους, αλλά και τις λύσεις που βοήθησαν εμένα, σε διάφορα συγγραφικά μπλοκαρίσματα που είχα κατά καιρούς. Όλα όσα αναφέρω είναι, κυρίως, για μεγάλες φόρμες βιβλίων.Φυσικά όσα προτείνω δεν σημαίνει ότι είναι και τα μόνα. Για κάθε γραφιά μπορεί να υπάρχει ένας άλλος τρόπος επίλυσης του ίδιου προβλήματος.
Ας πάμε να δούμε μερικά θέματα που μας μπλοκάρουν και πώς θα μπορούσαμε να τα ξεπεράσουμε.
Επόμενη Σκηνή:
Πολλές φορές δυσκολευόμαστε να γράψουμε την επόμενη σκηνή. Αυτό μπορεί να συμβαίνει γιατί δεν την έχουμε σκεφτεί ενδελεχώς ή δεν έχουμε κάνει σωστή προετοιμασία στον σχεδιασμό όλου του εγχειρήματός μας, με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να συνεχίσουμε την ιστορία μας.
Η λύση σε αυτό μπορεί να γίνει με το να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να δούμε όλη μας την ιστορία από την αρχή βήμα – βήμα. Ναι, γνωρίζω ότι είναι τρομερά κουραστικό και πολλοί το θεωρούν χρονοβόρο, όμως πιστέψτε με, θα σας βοηθήσει να ξεδιπλώσετε όλη την ιστορία σας, ακόμα και τα επόμενα κεφάλαια που δεν είχατε σκεφτεί.
Ξεκίνημα νέου κεφαλαίου:
Καινούριο κεφάλαιο. Πολλές φορές είναι πάρα πολύ δύσκολο να το αρχίσουμε. Οι λέξεις δεν μας βοηθάνε, δεν ξέρουμε τι να γράψουμε, ίσως ακόμα και να μας τρομάζει, γιατί αναρωτιόμαστε αν αυτό που γράφουμε είναι ουσιώδες ή έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα από τα σοβαρότερα κεφάλαια στο βιβλίο μας. Αυτοί είναι κάποιοι από τους λόγους που μας σταματάνε από το να ξεκινήσουμε.
Στο βιβλίο μας υπάρχουν: κεφάλαια μεταβατικά που ίσως είναι λίγο πιο εύκολο να γραφτούν. Τα σημαντικά που μας δυσκολεύουν αρκετά και τα συναισθηματικά που είναι τα πιο δύσκολα,(με βάση τη δική μου εμπειρία) λόγω του ότι πρέπει να ζωντανέψουμε τους ήρωες. Το καθένα, όμως, έχει την κατάλληλη βαρύτητα μέσα στην ιστορία μας.Κάθε κεφάλαιο από αυτά μας προκαλεί ένα άγχος, γι’ αυτό πολλές φορές δεν θέλουμε να το ξεκινήσουμε. Η λύση όμως είναι μία, όσο και αν δεν θέλουμε να τη δούμε, πρέπει να βουτήξουμε στα βαθιά, να παλέψουμε με τους “δαίμονες μας” και να γράψουμε το κεφάλαιο.
Αν θέλετε μια συμβουλή, που δουλεύει σ’ εμένα, την ώρα που γράφετε το κεφάλαιο που σας δυσκολεύει μην το διορθώνετε. Γράψτε το όλο και αφήστε τό να φύγει από μέσα σας, ελευθερωθείτε.
Νέα Ιστορία:
Στο ξεκίνημα οποιοδήποτε καινούριου εγχειρήματος, είτε μικρής φόρμας ή μεγάλης, έχουμε το πάθος της ιδέας και την επιθυμία να το γράψουμε όσο μπορούμε πιο γρήγορα. Πολλές φορές ξεκινάμε και κρατάμε σημειώσεις σε σημειωματάρια, σε χαρτοπετσέτες, σε έγγραφα της δουλείας, στο κινητό, απλές λέξεις που όταν μετά τα βλέπουμε δεν βγάζουν κανένα νόημα. Θέλουμε όμως να κρατήσουμε αυτό το πάθος του νέου συγγράμματος που νιώθουμε μέσα μας ζωντανό.Να όμως, που όταν καθόμαστε να το ξεκινήσουμε, παρέα με όλα όσα έχουμε γράψει δεξιά και αριστερά, δεν μπορούμε να γράψουμε ούτε μια λέξη. Τίποτα δεν αγγίζει εκείνο το πάθος. Σαν να έχει εξατμιστεί, ενώ όμως γνωρίζουμε ότι είναι μέσα μας. Τις περισσότερες φορές συμβαίνει επειδή έχουμε επικεντρωθεί μόνο στην ιδέα που έχει γεννηθεί και σε τίποτα άλλο, με αποτέλεσμα να μην έχουμε αρχή μέση και τέλος ή από κάπου να πιαστούμε, πέρα από μια ιδέα. Ένας άλλος λόγος είναι ότι μπορεί τη δεδομένη στιγμή, ενώ ζούμε το πάθος αυτής της ιδέας να μη μας γεμίζει, ώστε να είναι αυτή που πρέπει να ξεκινήσουμε.Πάλι θα προτείνω να πάτε ένα βήμα πίσω και να σκεφτείτε τι θέλετε να πείτε μέσα από αυτή την ιδέα και τι πραγματικά θέλετε να γράψετε. Γι’ αυτό και πρέπει να φτιάχνουμε πάντα ένα σωστό σχεδιάγραμμα ηρώων, ιστορίας, κόσμου, τεράτων(αν γράφουμε θρίλερ ή φαντασίας).
Ίσως «χάσετε» όπως θα νομίζετε λίγο χρόνο, σε μια εποχή που δεν έχουμε χρόνο, όμως πιστέψτε με, θα σας βοηθήσει να ξεδιπλώσετε το μέσα σας και να βρείτε αυτό που θέλετε να πείτε.
Μας μιλάνε οι ήρωες:
Πολλές φορές, όταν βρισκόμαστε στη μέση του βιβλίου, αρχίζουν οι ήρωες και μας μιλάνε. (Μου συνέβη στον «Επισκέπτη» και άλλαξα σχεδόν όλο το βιβλίο) Να πω ότι αυτό συμβαίνει σε όλους, ακόμα και σε αυτούς που δεν το παραδέχονται. Μας αρέσει δεν μας αρέσει, όταν ξεκινάμε το βιβλίο, τη νουβέλα, το διήγημά μας, είμαστε απομακρυσμένοι από τους ήρωες μας, αλλά από το τέταρτο, πέμπτο κεφάλαιο (στις μεγάλες φόρμες) αυτοί οι μικροί χάρτινοί ήρωες ζωντανεύουν, όσο εμείς τους εξελίσσουμε, μέσα από τα γραπτά μας. Τώρα όταν φτάνουμε σε ένα σημείο που νιώθουμε πίεση, ότι κάτι δεν λέμε σωστά, ότι ο ήρωας δεν είναι αυτός που είχαμε σκεφτεί, τότε έχει φτάσει η στιγμή που πρέπει να ακούσουμε τι έχουν να μας πουν.Για κάποιους νέους στη συγγραφή αυτό μπορεί να ακούγεται, χαζό ή τρελό, όμως όχι, δεν είναι. Δυστυχώς ή ευτυχώς αυτή είναι μία από τις επιτυχίες ενός βιβλίου, οι ήρωες από χάρτινοι να ζωντανεύουν μέσα στην ιστορία, όταν ο αναγνώστης τη διαβάζει.
Όταν βρεθείτε στο σημείο αυτό, ακούστε τους ήρωες, όποιοι και αν είναι: πρωταγωνιστές, κακοί, αντιήρωες. Μην προσπαθείτε να τους παραγκωνίσετε, δεν θα έχει καλό αποτέλεσμα.
Ψυχολογικό Μπλοκάρισμα:
Πέρα από την ιστορία, τους ήρωες υπάρχει και ένας άλλος σημαντικός παράγοντας που μας προκαλεί να μην μπορούμε να γράψουμε: Καλώς ή κακώς είμαστε άνθρωποι και επηρεαζόμαστε από το περιβάλλον μας. Δεν είμαστε άτρωτοι, όσο και αν προσπαθούμε να δείχνουμε. Αν είμαστε ψυχικά, σωματικά ή νοητικά κουρασμένοι πώς γίνεται να γράψουμε;Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο δυσκολεύομαι να γράψω. Υπάρχει λόγος.Τα βήματα που έκανα εγώ και με βοήθησαν (χωρίς να το παίζω ειδικός, απλά αναφέρω τι με βοήθησε) ώστε να γράψω, ήταν:Δώστε χρόνο στον εαυτό σας. Όσο και αν το πιέζετε, όσες διορίες και αν πρέπει να προλάβετε δεν πρόκειται να καταφέρετε πολλά. Όσα γράψετε δεν θα σας ικανοποιούν.
Μόλις νιώσετε καλύτερα ή σας πιάσει ο εγωισμός και πείτε: “δεν μπορεί η όποια κατάσταση να με απομακρύνει από το γράψιμο”, βάλτε ένα όριο λέξεων που θα μπορείτε να επιτύχετε, ακόμα και αν αυτό είναι μικρό 50-100 λέξεις. Μόλις φτάσετε στο όριο ή συνεχίζετε ή σταματάτε. Εσείς θα το ελέγχετε αυτό. Κάτι που με βοήθησε ακόμα, σ’ ένα σημειωματάριο, ετοίμασα τη νέα μου ιστορία. Έφτιαξα σχεδιάγραμμα ιστορίας. Χρονολογική σειρά. Ψυχογράφημα ηρώων και έχτιζα σιγά σιγά τα κεφάλαια. Με αυτόν τον τρόπο δεν έγραφα μεν, αλλά προετοίμαζα το έδαφος
Χρόνος:
Ένας άλλος σοβαρός παράγοντας είναι ο χρόνος. Καλώς ή κακώς το γράψιμο θέλει χρόνο. Πολλές φορές μου λένε έχεις μισή ώρα ή μία ώρα γιατί δεν γράφεις; Προσωπικά δεν μπορώ να είμαι με το μάτι στο ρολόι. Ούτε επιμέλεια δεν ξεκινάω. Ήδη έχουμε πολύ άγχος στη ζωή μας. Δεν πρέπει να φορτωθούμε με άλλο ένα. Για εμένα προσωπικά το γράψιμο είναι χαλάρωση, ξεκούραση, απόδραση από την πραγματικότητα. Αν νιώθω άγχος θα το μεταφέρω και στο γραπτό μου. Ακόμα και επιμέλεια να κάνω με άγχος, αυτό θα εμφανιστεί στα σχόλια.
Οπότε η μόνη λύση που υπάρχει είναι να τσεκάρετε για μια εβδομάδα το πού πιστεύετε ότι σπαταλάτε χρόνο ανούσιο ενώ θα μπορούσατε εκείνη την ώρα να γράφετε. Μπορεί να ακούγεται κάπως και να μου πείτε: «Τι λες Αργυρώ, εγώ δεν έχω χρόνο, λες να τον σπαταλάω;» Πιστέψτε με, μετά που θα σημειώνετε θα δείτε ότι χάνονται κάποιες ώρες σε ανούσια πράγματα. (μιλάω σε ανούσια, όχι σε όσα σας ξεκουράζουν )
Αξίζει να γράφω;
Πολλοί συγγραφείς έχουν κάνει αυτή τη σκέψη, μετά από μια απόρριψη του γραπτού τους ή όπως είπα πιο πάνω, αν δεν είναι ψυχολογικά καλά.
Είναι μια σκέψη που δεν γίνεται συνειδητά, αλλά ενδόμυχα μας τρώει, με αποτέλεσμα να μη θέλουμε να γράψουμε. Επειδή προσωπικά το παθαίνω κάποιες φορές, μιας και δεν είμαι και το πιο αισιόδοξο άτομο στον κόσμο, ψάχνω να δω μέσα μου τους λόγους που γράφω.Τι είναι για εμένα το γράψιμο, ποιος είναι ο λόγος που γράφω, γιατί δημιουργώ κόσμους και πλάσματα; Σκεπτόμενη αυτά ξεχνάω όλα τα αρνητικά σχόλια, την απόρριψη που ίσως δέχτηκα και ξεκινάω με περισσότερο πείσμα να γράφω ξανά.